Apirilaren 12a

Sehaska egutegiko izendegia: Eguen/Eguene eta Jul/Jule.

• K. a. 45ean, Munda batailaren ostean, zesartarrek Gneo Ponpeio atzeman eta hil zuten.
• 65. Seneka, erromatar filosofoa, Erroman, hil zen, bere buruaz beste egitera kondenatu eta gero (j. K. a. 4).
• 238. Gordiano II.a, erromatar enperadorea hil zuten (j. 192).
• 238. Gordiano I.a erromatar enperadoreak bere buruaz beste egin zuen (j. 159).
• 1256. Margarita Borboikoa, Nafarroako erregina ezkontidea, hil zen (j. 1211).
• 1471. Richard Neville, Warwickeko 16. kondea, militar ingelesa, hil zen (j. 1428).
• 1484. Antonio da Sangallo Gaztea italiar arkitektoa jaio zen (h. 1546).
• 1500. Joachim Camerarius alemaniar humanista jaio zen (h. 1574).
• 1521. Piero di Cosimo, italiar pintorea hil zen (j. 1462).
• 1530. Joana Beltraneja, Gaztelako infanta eta Portugalgo erregina ezkontidea, hil zen (j. 1462).
• 1539. Garcilaso de la Vega (El Inca) perutar historialaria jaio zen (h. 1616).
• 1555. Juana I.a Eroa, Gaztelako erregina, hil zen (j. 1479).
• 1609. Herbeherek Espainiatik independentzia lortu zuten.
• 1633. Inkisizioak Galileo Galilei prozesatu zuen herexia salaketapean.
• 1521. Piero di Cosimo, italiar pintorea hil zen (j. 1462).
• 1530. Joana Beltraneja, Gaztelako infanta eta Portugalgo erregina ezkontidea hil zen (j. 1462).
• 1713. Guillaume-Thomas Raynal frantziar historialaria eta filosofoa jaio zen (h. 1796).
• 1735. Juan Goienetxe Gaston, nafar administrari, idazkari eta negozio-gizona, hil zen Madrilen (j. 1656).
• 1748. Antoine-Laurent de Jussieu frantziar botanikaria jaio zen (h. 1836).
• 1782. Pietro Metastasio italiar libreto egilea eta olerkaria hil zen (j. 1698).
• 1812. Michel Renaud baxenafar politikaria jaio zen (h. 1885).
• 1814. Pertsiarren Manifestua aurkeztu zioten Espainiako Fernando VII.ari.
• 1817. Charles Messier, astronomo frantsesa hil zen (j. 1730).
• 1823. Aleksandr Ostrovski errusiar antzerkigilea jaio zen (h. 1886).
• 1839. Nikolai Przhevalski errusiar geografoa jaio zen (h. 1888).
• 1847. Carlos Espinosa de los Monteros nafar jenerala eta Valtierrako markesa jaio zen (h. 1930).
• 1855. Pedro Albéniz espainiar konpositorea hil zen (j. 1795).
• 1866. Aleksandr Ilitx Ulianov errusiar iraultzailea jaio zen (h. 1887).
• 1869. Henri Désiré  Landru, Gambaiseko Bizarurdin, frantziar serie-hiltzailea jaio zen (h. 1922).
• 1885. Robert Delaunay frantziar margolaria jaio zen (h. 1947).
• 1885. Hermann Hoth alemaniar jenerala jaio zen (h. 1971).
• 1894. Bitor Gaubeka euskal idazle eta inprimagilea jaio zen (h. 1979).
• 1897. Edward Drinker Cope, estatubatuar paleontologoa hil zen (j. 1840).
• 1898. Lily Pons frantziar-estatubatuar sopranoa jaio zen (h. 1976).
• 1899. Henry Becque, frantziar idazlea, hil zen (j. 1837).
• 1900. William John Youden estatubatuar kimikari eta estatistikaria jaio zen (h. 1971).
• 1903. Jan Tinbergen herbeheretar ekonomialari eta estatistikaria, 1969ko Ekonomiako Nobel Saria jaio zen (h. 1994).
• 1904. Antonio Maurak, Ministro kontseiluaren presidenteak, atentatua izan zuen Bartzelonan.
• 1908. Carlos Lleras Restrepo, Kolonbiako presidentea, jaio zen (h. 1994).
• 1908. André Martinet frantziar hizkuntzalaria eta euskalaria jaio zen (h. 1999).
• 1912. Georges Franju frantziar zinemagilea jaio zen (h. 1987).
• 1912. Bram Stoker irlandar nobelagile eta ipuin idazlea hil zen (j. 1847).
• 1915. Josep Maria Font i Rius kataluniar historialaria eta legelaria jaio zen.
• 1924. Raymond Barre, Frantziako lehen ministroa, jaio zen (h. 2007).
• 1927. Chiang Kai-shekek Shangháiko Alderdi Komunistaren kide batzuen exekuzioa agindu zuen.
• 1928. Viktor Emanuel III.ak, Italiako erregeak, atentatua izan zuen Milaneko Feria de Muestrasen.
• 1930. Ferrari eskuderiak debutatu zuen. Lehen karrera honetan 3 Alfa Romeo 1750  aurkeztu zituen, Tadini-Siena, Scarfiotti-Carraroli eta Caniato-Sozzi pilotoekin batera. Debut faltsu samarra, 2 autok abandonatu baitzuten.
• 1931. Espainian hauteskunde munizipalak izan ziren, II. errepublikarako bidea emango zutenak.
• 1933. Montserrat Caballe soprano kataluniarra, jaio zen.
• 1938. Fiodor Xaliapin errusiar opera-kantaria hil zen (j. 1873).
• 1945. Franklin Delano Roosevelt, Ameriketako Estatu Batuetako 32. Presidentea (1933 – 1945) hil zen (j. 1882).
• 1946. Teizo Takeuchi japoniar futbolaria hil zen (j. 1908).
• 1946. Ed O’Neill estatubatuar aktorea jaio zen.
• 1947. Maddi Pelot euskal idazlea Talencen jaio zen (h. 2016).
• 1947. Tom Clancy estatubatuar idazle eta eleberrigilea jaio zen (h. 2013).
• 1950. Monakoon, Rainiero III.a printzea tronura igo zen.
• 1953. Alex Angulo erandioztar aktorea jaio zen (h. 2014).
• 1955. Poliomielitisaren aurkako txertoa aurkitu zen.
• 1956. Andy García, kubatar-estatubatuar aktorea, jaio zen.
• 1961. Yuri Gagarin kosmonauta sobietarra espazioan ibili zen lehen gizakia izan zen Kazakstanen dagoen Baikonurgo kosmodromotik orbitaratu zutenean.
• 1962. Antoine Pevsner errusiar eskultorea eta margolaria hil zen (j. 1886).
• 1964. Francisco Javier Lauzurika euskal artzapezpikua eta Gasteizko apezpikua hil zen (j. 1890).
• 1971. Igor Tamm errusiar fisikaria, 1958ko Fisikako Nobel Saria, hil zen (j. 1895).
• 1971. Félix Huarte Goñi nafar ekonomialari eta finantzaria hil zen (j. 1896).
• 1973. Andrés García Calle, Errepublikaren alde borrokatu zen Espainiako Aireko Armadako bizkaitar
• 1975. Joséphine Baker estatubatuar-frantziar dantzari eta abeslaria hil zen (j. 1906).
• 1976. Henrik Dam, daniar biokimiko eta fisiologoa, Nobel Saria medikuntzan 1943an, hil zen (j.1895).
• 1977. Gemma Mengual, igerilari sinkronizatuko txapelduna, jaio zen.
• 1978. Guy Berryman, Coldplay bandako britainiar musikaria, jaio zen.
• 1979. Jennifer Morrison estatubatuar aktore eta modeloa jaio zen.
• 1981. Joe Louis, estatubatuar boxeolaria, ondoz ondoko 140 hilabetez pisu astunetako munduko txapelduna hil zen (j. 1914).
• 1983. Pierre Richard-Willm euskal antzezlea hil zen Parisen (j. 1895).
• 1986. Valentin Kataev ukrainar idazlea eta politikaria hil zen (j. 1897).
• 1988. Alan Paton hegoafrikar idazlea eta apartheid aurkako aktibista hil zen (j. 1903).
• 1989. Sugar Ray Robinson, estatubatuar boxeolaria, historiako boxeolari honenetakoa hil zen (j. 1921).
• 1989. Abbie Hoffman, estatubatuar aktibista, hil zen (j. 1936).
• 1992. Eurodisney ireki zuten Paris inguruan.
• 1994. Israel eta Palestinaren arteko akordioa gertatu zen Kairon, Palestinako poliziaren inguruan.
• 1995. Pedro Vuskovic, Txileko ekonomialari eta politikaria, hil zen (j. 1924).
• 2004. Juanito Valderrama, espainiar flamenko kantaria, Espainiako kopla-abeslari nagusietako bat, hil zen (j. 1916).
• 2008. Patrick John Hillery, Irlandako presidentea, hil zen (j. 1923).
• 2009. Javier Bengoetxea bizkaitar poeta hil zen (j. 1919).
• 2010. Euskaldunon Egunkaria absolbitu zuten. Joan Mari Torrealdai, Iñaki Uria, Txema Auzmendi, Martxelo Otamendieta Xabier Oleaga Euskaldunon Egunkariaren itxieraren kasuko auzipetuak zigorrik gabe utzi zituen Espainiako Auzitegi Nazionalak.
• 2010. Leonardo Cremonini italiar margolaria hil zen (j. 1925).
• 2011. Miroslav Tichý txekiar margolari eta argazkilaria hil zen (j. 1926).
• 2013. Jesus Acín Urzainqui euskal herritar medikua hil zen (j. 1952).
• 2013. Dolores Aguirre, bizkaitar enpresaburua, hil zen Sevillan (j. 1935).
• 2016. Arnold Wesker ingeles antzerkigilea hil zen (j. 1932).

Apirilaren 11

• 1755. James Parkinson, britainiar doktorea, jaio zen (h. 1824).
• 1865. Estatu Batuetako presidente zen Abraham Lincolnek azken hitzaldia eman zuen, apirilaren 15ean eraila izango baitzen (j. 1809).
• 1868. Japonian, shogunatoa debekatu zuten.
• 1890. Rachele Mussolini, Benito Mussoliniren bigarren emaztea, jaio zen (h. 1979).
• 1899. Espainiak Puerto Rico Ameriketako Estatu Batuen eskutan utzi zuen.
• 1900. Sándor Márai idazle hungariarra jaio zen (h. 1989).
• 1905. Albert Einsteinek Erlatibitatearen teoria berezia ezagutzera eman zuen –1915ean Erlatibitatearen teoria orokorra-.
• 1908. Masaru Ibuka, japoniar industrial elektronikoa eta Sonyren sortzaileetako bat, jaio zen (h. 1997).
• 1919. Nazioen Elkarteak Lanaren Nazioarteko Erakundea sortu zuen.
• 1945. II. Mundu Gerra: estatubatuarrek Buchenwaldeko Kontzentrazio-esparrua askatu zuten.
• 1961. Adolf Eichmannen aurkako epaiketa hasi zen Jerusalemen. Hurrengo urtean beteko zen ezarriko zitzaion heriotza-zigorra.
• 1979. Ugandako Idi Amin diktadoreak boterea galdu zuen.
• 2001. Australiako selekzioak 31-0 egin zuen Amerikar  Samoaren aurka.
• 2002. Venezuelako estatu kolpeak porrot egin zuen, Hugo Chavez presidenteak kargua berriz hartzean.
• 2009. Corín Tellado idazlea hil zen (j. 1927).

Apirilaren 10a

Sehaska egutegiko izendegia: Eritz/Eriz.

• 1008. Notker de Lieja, suitzar erlijio gizona, hil zen (j. 940 inguruan).
• 1270. Haakon V.a Norvegiakoa Norvegiako erregea jaio zen (h. 1319).
• 1548. Gonzalo Pizarro espainiar konkistatzailea hil zen (j. c. 965).
• 1577. Juan de Juni espainiar eskultorea hil zen.
• 1583. Hugo Grotius holandar legegizona eta diplomatikoa jaio zen (h. 1645).
• 1585. Gregorio XIII.a Aita santua hil zen (j. 1502).
• 1710. Britainia Handia: Anaren Estatutua, Copyright arautzen zuen lehen legea, ezarri zuten.
• 1720. Giambattista Piranesi italiar arkitektoa eta grabatzailea jaio zen (h. 1778).
• 1755. Samuel Hahnemann alemaniar medikua, homeopatiaren sortzailea jaio zen (h. 1843).
• 1783. Hortensia de Beauharnais, herbeherear erregina, jaio zen (h. 1837).
• 1783. Francisco Longa militar bizkaitarra jaio zen (h. 1831).
• 1794. Matthew Calbraith Perry estatubatuar itsasgizona eta militarra jaio zen (h. 1858).
• 1813. Joseph Louis Lagrange, frantziar matematikari eta astronomoa hil zen (j. 1736).
• 1815. Indonesiako Tambora mendian jasotako sumendi erupziorik bortitzena eman zen.
• 1825. Hawaiin lehen hotela ireki zuten.
• 1838. Nicolás Salmerón, filosofo, politikari eta, 1873an,  Espainiako I. Errepublikako presidenteetako bat izango zena -hilabete eta erdi-, jaio zen (h. 1908).
• 1847. Joseph Pulitzer hungariar jatorriko Estatu Batuetako kazetaria jaio zen (h. 1911).
• 1857. Lucien Lévy-Bruhl frantziar filosofo, soziologo eta antropologoa jaio zen (h. 1939).
• 1861. Ameriketako Estatu Batuetako Gerra Zibila hasi zen.
• 1864. Vicente Larrinaga euskal enpresaburu eta politikari abertzale eta jeltzalea jaio zen.
• 1868. Augier Alexandre Leremboure lapurtar politikaria hil zen (j. 1799).
• 1873. Kyösti Kallio, Finlandiako presidentea, jaio zen (h. 1940).
• 1884. Jean Baptiste Dumas frantziar kimikaria hil zen (j. 1800).
• 1887. Bernardo Houssay argentinar medikua, 1947ko Medikuntzako Nobel Saria jaio zen (h. 1971).
• 1906. Juan Barroeta euskal herritar margolaria hil zen (j. 1835).
• 1907. Raymond Léopold Bruckberger frantziar domingotarra jaio zen (h. 1998).
• 1909. Algernon Charles Swinburne, ingeles poeta eta kritikaria hil zen (j. 1837).
• 1910. Helenio Herrera argentinar futbol-jokalari eta entrenatzailea jaio zen (h. 1997).
• 1910. Paul Sweezy, estatubatuar ekonomista, jaio zen (h. 2004).
• 1911. José Luis Sáenz de Heredia espainiar zinema-zuzendaria jaio zen (h. 1992).
• 1912. RMS Titanic Southamptoneko portutik (Ingalaterra) atera zen, New Yorkera joateko asmoz. Ez zen, ordea, sekula iritsiko, apirilaren 14ko 23:40tan, izotzmendi batekin egin zuelako talka eta, bi ordu eta 45 minutu geroago, hondoratu zen. Bertan 1.500 pertsona inguru hilko ziren.
• 1912. Gabriel Monod, frantziar historialaria hil zen (j. 1844).
• 1913. Stefan Heym alemanezko eta ingelesezko alemaniar idazlea jaio zen (h. 2001).
• 1917. Robert Burns Woodward estatubatuar kimikaria, 1965eko Kimikako Nobel Saria jaio zen (h. 1979).
• 1917. Jean-Pierre Calloc’h, bretainierazko eta frantsesezko idazlea hil zen (j. 1888).
• 1919. Emiliano Zapata Mexikoko iraultzalea tiroz hil zuten Ciudad Ayalan (j. 1879).
• 1924. Kenneth Noland estatubatuar margolaria jaio zen (h. 2010).
• 1927. Marshall Warren Nirenberg, estatubatuar biokimikaria, 1968ko Medikuntzako Nobel Saria, jaio zen (h. 2010).
• 1929. Yozo Aoki japoniar futbolaria jaio zen (h. 2014).
• 1929. Mike Hawthorn britainiar auto gidaria jaio zen (h. 1959).
• 1932. Omar Sharif egiptoar aktorea jaio zen (h. 2015).
• 1932. Paul von Hindenburg presidentea aukeratu zuten berriro Alemanian, gehiengo handiz irabaziz Adolf Hitlerri.
• 1938. King Oliver estatubatuar afroamerikar konpositore eta jazzeko orkestra-zuzendaria hil zen (j. 1885).
• 1951. Steven Seagal, estatubatuar zinema eta telebistako aktore eta zuzendaria, jaio zen.
• 1954. Auguste Lumiere frantziar zinemagilea hil zen (j. 1862).
• 1955. Pierre Teilhard de Chardin, frantziar paleontologo, filosofo eta jesulaguna hil zen (j. 1881).
• 1962. Michael Curtiz hungariar-estatubatuar zinema zuzendaria hil zen (j. 1886).
• 1962. Stuart Sutcliffe, The Beatles bandako britainiar baxua, hil zen (j. 1940).
• 1962. Iñaki Salvador donostiar pianista eta musikagilea jaio zen.
• 1965. Kepa Junkera, bizkaitar trikitilaria jaio zen.
• 1965. Kepa Junkera musikaria jaio zen Bilboko Errekalde auzoan.
• 1966. Evelyn Waugh britainiar idazle eta kazetaria hil zen (j. 1903).
• 1968. Josu Urrutia, euskal herritar futbolari ohia eta Athleticeko presidentea jaio zen.
• 1970. George Harrisonek eta Paul McCartneyk The Beatles taldearen banaketa jakinarazi zuten.
• 1970. Matt Barlow, Iced Earth bandako estatubatuar bokalista, jaio zen.
• 1970. Q-Tip, estatubatuar rapero eta aktorea, jaio zen.
• 1973. Roberto Carlos brasildar futbolaria jaio zen.
• 1976. Ramón Otero Pedrayo, galiziar idazle eta politikaria hil zen (j. 1888).
• 1979. Nino Rota, italiar konpositorea hil zen (j. 1911).
• 1979. Rachel Corrie, 2003an erailko zuten estatubatuar aktibista, jaio zen.
• 1979. Mikel Zarate lezamar idazlea eta apaiza hil zen (j. 1933).
• 1988. Haley Joel Osment estatubatuar zinema eta telebistako aktorea jaio zen.
• 1992. Peter Dennis Mitchell, ingeles kimikaria, 1978ko Kimikako Nobel Saria hil zen (j. 1920).
• 1995. Morarji Desai, Indiako lehen ministroa hil zen (j. 1896).
• 1998. Ostiral Santuko Hitzarmena sinatu egin zen, Ipar Irlandaren bake prozesuaren urrats nabarmenetakoa.
• 2003. Chumy Chúmez, gipuzkoar marrazkilari eta idazlea, Madrilen hil zen (j. 1927).
• 2006. Romano Prodik Italiako hauteskundeak irabazi zituen.
• 2007. Charles Philippe Leblond kanadar biologoa hil zen (j. 1910).
• 2010. Maria Kaczyńska, Poloniako lehen dama hil zen (j. 1943).
• 2010. hegazkin istripuan, Lech Kaczyński, Poloniako presidentea hil zen (j. 1949).
• 2010. Errusiako Katyn hirian Bigarren Mundu Gerra garaian Stalinek burututako Katyngo sarraskian hildako poloniarrak omentzera zihoala, Lech Kaczyński Poloniako presidentea eta beste 131 pertsona zihoazten hegazkinak istripua izan zuen. Ez zen inor bizirik irten, bidaiari guztiak hil ziren, tartean Lech Kaczyński eta bere emaztea.
• 2010. Shanghaiko metroa munduko metrorik luzeena bihurtu zen, 147 urtez luzeena izan zen Londresko metroa gainditu ondoren.
• 2013. Raymond Boudon, frantziar soziologoa, frantziako soziologo garrantzitsuenetakoa hil zen (j. 1934).
• 2013. Robert Edwards, ingeles biologoa, In vitro ernalketa arloko aitzindaria eta 2010eko Medikuntzako Nobel Saria hil zen (j. 1925).

 

Apirilaren 9a

• 1804. Jacques Necker, Frantziako Luis XVI.aren ministroa, hil zen (j. 1732).
• 1806. Guillermo V de Orange-Nassau, herbeherear erregea, hil zen (j. 1748).
• 1809. Alejandro Malaspina, aristokrata eta marinela, hil zen (j. 1754).
• 1818. Walther Wolfgang von Goethe, alemaniar konpositorea, jaio zen (h. 1885).
• 1904. Espainiako Isabel II.a, erregina 1833 eta 1868 artean, hil zen (j. 1830).
• 1920. Vicente Ferrer kooperantea jaio zen (h. 2009).
• 1935. Ricardo Sáenz de Ynestrillas Martínez, espainiar militarra, jaio zen (h. 1986).
• 1937. Alemaniako hegazkinek, besteak beste, Galdakao bonbardatu zuten.
• 1940. Alemaniak Danimarka eta Norvegia indarrez hartu zituen Bigarren Mundu Gerran.
• 1945. Hans Oster, alemaniar jenerala, hil zen (j. 1887).
• 1957. Severiano Ballesteros espainiar golfaria jaio zen (h. 2011).
• 1959. Frank Lloyd Wright arkitekto estatubatuarra hil zen (j. 1867)
• 1961. Mark Kelly, Marillion bandaren britainiar teklista, jaio zen.
• 1962. Isabel Coixet zinemagilea jaio zen.
• 1963. Marc Jacobs, estatubatuar moda diseinatzailea, jaio zen.
• 1974. Alexander Pichushkin, errusiar serie asesinoa, jaio zen.
• 1977. Espainiako Alderdi Komunista (PCE) legeztatu zuten.
• 1979. ETAk, Dionisio Imaz Gorostiza enpresaria erail zuen Ordizian.
• 1981. Eric Harris, estatubatuar asasinoa, jaio zen (Columbine institutuko sarraskia) (h. 1999).
• 1990. Ram Bahadur Bomjon, nepaliar mojea, jaio zen.
• 1991. Georgiak SESBekiko independentzia aldarrikatu zuen.
• 1998. Elle Fanning, estatubatuar aktore eta modeloa, jaio zen.
• 2003. Jorge Oteiza euskal eskultorea hil zen (j. 1908).
• 2003. Iraken, Sadam Hussein buru zuen diktadura erori zen.
• 2005. Galesgo printzea, Karlos, Camilla Parker-Bowlesekin ezkondu zen.
• 2011. Sidney Lumet estatubatuar zinema zuzendaria zendu zen (j. 1924).
• 2017. 2017ko Esku Huskako Binakako Pilota Txapelketa Nagusiaren Finala: Irribarria eta Rezusta bikoteak Bengoetxea VI.a eta Larunbe 22-14 garaitu ditu.

Apirilaren 8a

• K. a. 563. Siddhartha Gautama (Buda), Budismoaren sortzailea, jaio zen (h. K. a. 483).
• 217. Karakala erromatar enperadorea, txiza egiten ari zela, hil zuten (j. 186).
• 1339.  Ordiziak, garaiko segurtasun falta zela eta, Altzaga, Arama, Ataun, Beasain, Gaintza, Itsasondo, Legorreta, Zaldibia eta Lazkao elkartzeko eskaerari baiezkoa eman zien.
• 1378an, Gregorio XI.a hiltzean, Urbano VI.a izan zen ondorengo bezala haukeratua. Kardenal talde batek erromatar hautagaiari aurka egin zion eta Klemente VII.a aukeratu zuten. 2 aitasantu aukeratzeak Mendebaldeko Zisma eragin zuen 39 urtez. Konponbidea aurkitu nahian, Pisako kontzilioa egin zen 1409an, non hirugarren aita santu bat aukeratu zen. Bista denez hiru aita santu ez ziren konponbidea, eta hau dela eta 1414an aurreko hiruak baztertu zituzten eta Martin V.a aukeratu zuten.
• 1546. Trentoko kontzilioak Vulgata aukeratu zuen Bibliaren bertsio ofizial.
• 1644. Pedro Agerre “Axular” euskal idazlea hil zen (j. 1556).
• 1701. Espainiako Gorteek Filipe V.a hartu zuten errege.
• 1835. Wilhelm von Humboldt hil zen (j. 1767).
• 1867. Lehen Nazioarteko Erakusketa inauguratu zen Parisen.
• 1899. Martha M. Place aulki elektrikoan hil zuten lehen emakumea izan zen.
• 1904. Erresuma Batuak eta Frantziak Entente Cordiale osatu zuten. Itun hau, Ingalaterra eta Frantziaren arteko aliantza sistema baten eraketarako oinarria izan zen (hauei, Errusia batuko zitzaielarik, eta, ondoren, AEBak), Lehen Mundu Gerran, Entente Hirukoitza bezala ezagutzen dena.
• 1957. Suezko kanala, Egipton, berriz ireki zuten.
• 1962. Izzy Stradlin, Guns N’ Roses taldeko gitarra, jaio zen.
• 1971. Ijitoen Lehen Mundu Kongresua burutu zen Londresen, euren burua Rom deituz eta bandera nahiz ereserkia aukeratuz.
• 1973. Pablo Picasso hil zen (j. 1881).
• 1985. Indiak Union Carbide salatu zuen Bhopaleko istripuagatik; bertan 2.000 pertsona hil ziren eta beste 200.000 zauritu gertatu ziren.
• 1990. Twin Peaks estreinatu zuten.
• 1994. Kurt Cobainen hilotza aurkitu zuten bere Washingtoneko etxean. Apirilaren 5ean hil zela uste da (j. 1967).
• 2003. Bagdaden, José Couso, Telecinco espainiar telebista kate pribatuaren kameralaria, eta Taras Prostyuk, Reuterseko kazetari ukrainarra, hil ziren Estatu Batuetako armadak Bagdadeko Palestina Hotelari egindako erasoaren ondorioz.
• 2005. Joan Paulo II.aren entierroa. 200 estatuburu edo gobernuburu baino gehiago izan ziren bertan, erlijio garrantzitsuenetako liderrak eta 4 milioi peregrino.
• 2010. Malcolm McLaren, Sex Pistols taldearen agentea, hil zen (j. 1946).
• 2014. 40 urte aurrez gertatutakoaren oroimenez (1974) –Txomin Perurena ibili zen garaile, hartan-, Euskadiko itzuliaren 54. edizioa Ordizian izan zen. Bezperan, etapa Ordizian hasi eta bukatu egingo zen. Gaurkoan, berriz, hasiera izango zuen hemen eta Urdazubin bukatu.

Apirilaren 7a

• 1234. Antso VII.a, Nafarroako erregea, Tuteran hil zen (j. 1154).
• 1506. Frantzisko Xabierkoa Nafarroako Xabier herrian jaio zen (h. 1552).
• 1541. Frantzisko Xabierkoa, bere 35. urtebetetzean, Ekialderantzko bidaian abiatu zen, misiolari lanetan aritzeko xedez.
• 1611. Antonio Perez, Espainiako Filipe II.aren sekretarioa, hil zen (j. 1540).
• 1614. El Greco (Domenikos Theotocopulos), greziar jatorriko espainiar margolaria, hil zen (j. 1541).
• 1823. San Luisen Ehun Mila Semeak Espainian sartu ziren Fernando VII.aren gobernu absolutista berrezartzeko.
• 1860. Will Keith Kellogg, Kellogg enpresa sortuko zuena, jaio zen (h. 1951).
• 1906. Vesubio sumendiak Napoli suntsitu zuen.
• 1915. Billie Holiday, estatubatuar jazz abeslaria, jaio zen (h. 1959).
• 1939. Francis Ford Coppola, estatubatuar zinemagilea, jaio zen.
• 1947. Henry Ford, AEBetako Ford auto-enpresaren sortzailea, hil zen (j. 1863).
• 1948. Munduko Osasun Erakundea (MOE) sortu zen.
• 1954. Jackie Chan, txinatar aktorea, jaio zen.
• 1963. Jaime de Marichalar, Elena Borboikoaren senar ohia eta Lugoko dukea izandakoa, jaio zen Iruñean.
• 1969. Interneten jaiotzaren data sinbolikoa.
• 2014. 40 urte aurrez gertatutakoaren oroimenez (1974) –Txomin Perurena ibili zen garaile, hartan-, Euskadiko itzuliaren 54. edizioa Ordizian da. Egun honetan, etapa Ordizian hasi eta bukatu egingo zen. Biharamunean, berriz, hasiera izango zuen hemen eta Urdazubin bukatu.

Apirilaren 6a

• 1199. Rikardo I.a Ingalaterrakoa “Lehoibihotza”, Ingalaterrako erregea, hil zen (j. 1157).
• 1483. Rafael, italiar artista, jaio zen (h. 1520).
• 1606. Espainiako Filipe III.aren gortea Valladolidetik Madrilera aldatu zen.
• 1671. Jean-Baptiste Rousseau, idazle frantziarra, jaio zen (h. 1741).
• 1804. Napoleon Bonaparte frantsesen enperadore koroatu zuten.
• 1814. Napoleon Bonapartek abdikatu zuen, ondorenElba uhartera bidaliko zutelarik.
• 1881. Jose Mari Iparragirre euskal idazle urretxuarra, hil zen Ezkio-Itsason (j. 1820).
• 1891. Lehen Olinpiar Joko modernoak hasi ziren Atenasen, 1.500 urte lehenago Teodosio I.ak Jokoak debekatu ondoren.
• 1909. Robert Peary eta Matthew Henson estatubatuar esploratzaileak Ipar Polora ailegatu ziren, bertara iritsitako lehen gizakiak.
• 1917. Lehen Mundu Gerra: Ameriketako Estatu Batuek gerra deklaratu zioten Alemaniari.
• 1943. Antoine de Saint-Exupéryk idatzitako Printze txikia argitaratu zuten.
• 1968. Massielek irabazi zuen Londresen Eurovision Abesti Txapelketa, La, la, la abestiarekin.
• 1971. Igor Stravinski, musikagile errusiarra, hil zen (j. 1882).
• 1976. Goardia Zibilak Oriol Solé Sugranyes ekintzaile kataluniarra tiroz erail zuen Burgeten (Nafarroa), Segoviako ihesaldian parte hartu ondoren eta Espainiatik ihes egiteko bidean zela (j. 1948).
• 1991. Golkoko Gerra: Irakek bakerako baldintzak onartu zituen.
• 1992. Bosnia-Herzegovinako gerra zibila hasi zen.
• 1992. Isaac Asimov, idazle errusiarra hil zen (j.1902).
• 1994. Ruandako genozidioa. Misil batek Ruandako eta Burundiko presidenteak zihoazen hegazkina eraitsi zuen (Juvénal Habyarimana, Ruandako presidentea (j. 1937) eta Cyprien Ntaryamira, Burundiko presidentea (j. 1955)). Hurrengo 2 hilabeteetan, militarrek eta Interahamwe miliziek 800.000 tutsi eta oposizioko hutu asasinatu zituzten.
• 2005. Rainier III Monakoko Printzea hil zen (j. 1923).
• 2014. Mickey Rooney (irudian) estatubatuar aktorea zendu zen (j. 1920).

Apirilaren 5a

• Sehaskan: Azeari, Azeri, Azari eta Aznar.
• 1588. Thomas Hobbes, filosofo ingelesa, jaio zen (h. 1679).
• 1614. Virginian, Pocahontas eta John Rolfe ingeles kolonoa ezkondu ziren.
• 1794. Georges Jacques Danton eta haren aldekoak exekutatu zituzten gillotinan.
• 1928. Pio Caro Baroja, idazlea eta dokumentagilea, jaio zen (h. 2015).
• 1939. Leka de Albania, albaniar aristokrata  eta tronurako aspirantea jaio zen (h. 2011).
• 1944. Xabier Lete abeslari eta olerkari oiartzuarra jaio zen (h. 2010).
• 1947. Gloria Macapagal-Arroyo filipinar presidentea jaio zen.
• 1948. Les Binks eta Dave Holland, Judas Priest bandako kideak, jaio ziren.
• 1951. AEBetan, Ethel eta Julius Rosenberg heriotza-zigorrera kondenatu zituzten, SESBen aldeko espioitza egitea egotziz.
• 1955. Londresen, Winston Churchillek lehen ministro izateari utzi zion.
• 1955. Akira Toriyama, mangaka japoniarra jaio zen.
• 1963. Telefono gorria konektatu zuten. Egia esan, beltza zen eta  estatubatuar presidentea zen John Kennedyren despatxoa (Washington DCn) eta sobietar Nikita Khrustxevena (Mosku) lotzen zituen.
• 1964. Douglas MacArthur, estatubatuar militarra, hil zen (j. 1880).
• 1965. Mike McCready, Pearl Jam bandako estatubatuar musikaria, jaio zen.
• 1970. Manuel Egileor, euskal politikari abertzalea eta jeltzalea, hil zen (j. 1884).
• 1974. Ibon Zabala, euskal idazlea, jaio zen (h. 1995).
• 1975. Chiang Kai-shek, txinatar politikari eta militarra, hil zen (j. 1887).
• 1976. Howard Hughes estatubatuar magnatea hil zen (j. 1905).
• 1980. Agustin Zarrantz, euskal idazlea, hil zen (j. 1897).
• 1994. Kurt Cobain, Nirvanaren estatubatuar abeslaria, hil zen (j. 1967).
• 2006. Kulturaren Vianako Printzea Saria Javier Tejada fisikoari eman zitzaion.
• 2008. Charlton Heston, aktore estatubatuarra, hil zen (j. 1925).
• 2011. Baruch Samuel Blumberg, estatubatuar zientzialari eta medikuak B hepatitisa aurkitu zuen (j. 1925).
• 2013. Bigas Luna zinemagilea hil zen (j. 1946).

Apirilaren 4a

• 636. Isidoro Sibiliakoa hil zen (j. 560 inguru).
  
• 1284. Alfontso X.a Jakintsua,Gaztela, Galizia eta Leongo erregea (1252 – 1284), hil zen (j. 1221).
• 1581. Sir Francis Drake itsaslapur, esploratzaile, esklabu-merkatari eta politikari ingelesak Lurrari bira eman zion. Lortu zuen lehenengo ingelesa izan zen, Elkano baino 60 urte beranduago.
• 1823. Carl Wilhelm Siemens alemaniar ingeniaria eta Ernst Werner von Siemensen anaia, jaio zen (h. 1883).
• 1854. Vienan (Austria), Austriako Frantzisko Jose I.a Sissirekin ezkondu zen.
• 1884. Isoroku Yamamoto, japoniar almirantea eta Pearl Harborren aurkako sorpresazko erasoaren egilea, jaio zen (h. 1943).
• 1917. Errusian (Petrogradon) Vladimir Leninek Apirileko Tesiak zabaldu zituen.
• 1929. Karl Benz, autoentzako gasolina motorren asmatzailea, hil zen (j. 1844).
• 1931. André Michelin, frantses industriaria eta Edouard Michelinen anaia, hil zen. Edouard neumatikoaren asmatzaileetako bat izan bazen, Andrék Guia Michelin sortu zuen 1900ean, 47 orritan Frantziako mapa eskainiz (j. 1853).
• 1945. Daniel Cohn-Bendit, Frantziako 68ko maiatzaren liderra, jaio zen.
• 1949. Washingtonen, 12 estatuen artean, NATO sortu zuten.
• 1968. Memphisen (AEB) Martin Luther King asasinatu zuten (j. 1929).
• 1975. Kalifornian (AEB) Bill Gates eta Paul Allenek Microsoft sortu zuten.
• 1979. Heath Ledger aktore australiarra jaio zen (h. 2008).
• 2009. Sarrera salmenta penagarri baten ondoren, AC/DC bandak izugarrizko emanaldia egin zuen Barakaldoko BECen (eta ni hantxe izan nintzen!).

Apirilaren 3a

• 1493. Bartzelonan, Errege-erregina Katolikoak Kristobal Kolonekin egon ziren.
• 1507. Martin Luther egin zuten apaiz.
• 1693. Ana Maria Luisa Orleanskoa eta Montpensier noble francesa hil zen (j. 1627).
• 1860. AEBetan, Pony Express zerbitzu postala inauguratu zuten.
• 1862. James Clark Ross esploratzaile britainiarra hil zen (j. 1800).
• 1882. AEBetan, Jesse James bandoleroa asasinatu zuten, 16 urtez bere atzetik ibili ondoren (j. 1847).
• 1917. Vladimir Lenin erbestea utzi eta Errusiara iritsi zen, Errusiako Iraultzan boltxevikeek lidergoa hartuz.
• 1924. Marlon Brando aktore estatubatuarra jaio zen (h. 2004).
• 1924. Doris Day, aktore eta abeslari estatubatuarra, jaio zen (h. 2004).
• 1930. Helmut Kohl, politiko eta, 1982 eta 1998 artean, kantzelari alemaniarra, jaio zen.
• 1933. Britainia Handiko hegazkinak Everesten gainetik pasa ziren, 10.000 metroko errekorra gaindituz.
• 1934. Jane Goodall, ingeles naturalista jaio zen (1934 -).
• 1946. Marisa Paredes aktorea jaio zen (1946ko).
• 1946. Masaharu Homma jeneral japoniarra hil zuten (j. 1888).
• 1948. AEBk Marshall Plana sinatu zuen, II. Mundu Gerra garaian suntsitutako herrialde europarrak berreraikitzeko laguntza finantziarioa.
• 1952. Kiko Veneno, espainiar musikaria jaio zen (j. 1952-).
• 1956. Miguel Bosé abeslaria jaio zen (j. 1956-).
• 1958. Alec Baldwin aktore estatubatuarra jaio zen (j. 1958-).
• 1961. Eddie Murphy, aktore, abeslari eta umorista estatubatuarra, jaio zen New Yorken (1961-).
• 1968. Sergi Arola  sukaldari katalana jaio zen (1968-).
• 1970. Urtain, 1968an Ordizian boxeatzen hasi zena, Europako txapeldun egin zen.
• 1975. Anatoly Karpov munduko txapeldun egin zen xaken, Bobby Fischer ez zelako azaldu.
• 1979. Espainian frankismo ondorengo lehen hauteskunde munizipalak egin ziren.
• 1991. Graham Greene idazle britainiarra hil zen (j. 1904).
• 1993. Joxe Miel Iztueta “Lazkao Txiki“, bertsolari eta txiste-kontalaria hil zen (j. 1926).
• 1998. Espainiako Defentsa ministeritzak ikerketa zabaldu zuen, ustez CESIDek (gazteleraz, Centro Superior de Información de la Defensa) Herri Batasunaren egoitzean eginiko legez-kanpoko entzuketak zirela-eta.
• 2009. PPko Arantza Quiroga aukeratu zuten Eusko Legebiltzarreko presidente.
• 2012. Antonio Mingote idazle, marrazkilari, umorista eta Espainiako Errege Akademiako kidea izandakoa,  hil zen (j. 1919).
• 2016. Panamako paperak: Estatu politikari, kirolari, negoziogizon, enpresaburu, erakunde eta elkarte pribatuek zerga-ordainketak sahiesten zituztela egiaztatzen zuten agiri multzoa argitaratu zen.
• 2017. San Petersburgoko metroko atentatuan 11 lagun hil eta beste 45 zauritu ziren.

Apirilaren 2a

• 742. Carolus Handia edo Karlomagno, frankoen errege (768 – 814), Lonbardiako errege (774 – 814) eta Leon III.a aita santuak izendatuta Mendebaldeko enperadore (800 – 814), jaio zen (h. 1814).
• 1332. Araba Gaztelako Koroaren eskuetan jarri zen, honek haren forua bermatzen zuelarik.
• 1792. Lehen dolarra akuinatu zuten.
• 1801. Gerra Napoleonikoetan, Kopenhageko guduan, ingelesek ontziteri daniarra suntsitu zuten.
• 1805. Hans Christian Andersen danimarkar idazlea jaio zen (h. 1875).
• 1840. Émile Zola idazle frantsesa jaio zen (h. 1902).
• 1934. Manuel Azañak Izquierda Republicana alderdia sortu zuen.
• 1948. Europarentzako Marshall Plana jarri zuten abian.
• 1949. NATOren testua onartu zuten eta 3 egun beranduago sinatuko zuten.
• 1954.  Bartzelonara Semiramis ontzia iritsi zen, Dibisio Urdineko 286 bolondres ekarriz.
• 2005. Joan Paulo II Aita Santua (1978) hil zen 85 urterekin, gaixotasun infekzioso baten ondorioz; lau milioi pertsonek bidaiatu zuten Vatikanora.

Apirilaren 1a

• 1721. La Granjako jauregia hasi ziren egiten Segovian.
• 1767. Karlos III.aren dekretu batek Jesusen Lagundia bota zuen Espainiatik.
• 1810. Napoleon Austriako enperadorea zen Frantzisko I.aren alabarekin, Maria Luisarekin, ezkondu zen.
• 1825. Ludwig van Beethovenen Bederatzigarren Sinfonia interpretatu zuten lehen aldiz Frankfurten.
• 1867. Parisen Industria eta Arteen Erakusketa Unibertsala inaguratu zuten, Napoleon III.ak ospe gehiago irabazi nahian.
• 1901. James Gibb injineruak mahai-tenisa edo ping-ponga asmatu zuen.
• 1924. Indarraren bidez Bavariar Gobernua irauli nahi izateagatik, Hitlerri goi-mailako traizioa egotzi eta bost urteko kartzela zigorra ezarri zioten.
• 1925. Bauhaus arkitektura eskola Dessau hirian ezarri zen.
• 1929. Milan Kundera idazle txekiarra jaio zen.
• 1933. Naziek juduen aurkako jazarpenei hasiera ematen zien, euren negozioak boikoteatuz.
• 1936. Austriak derrigorrezko zerbitzu militarra ezarri zuen.
• 1938. Suitzak Nescafe kafe instantaneo fabrika sartu zuen.
• 1939. Espainiako Gerra Zibila ofizialki bukatu zen; Madril errenditu eta gero, diktadura frankista hasi zen.
• 1940. San Lorenzo del Escorialen (Madrilen), Franco jeneralak Erorien Bailararen inagurazio sinbolikoa egin zuen.
• 1959. Francok Erorien Bailara inaguratu zuen.
• 1965. Helena Rubinstein hil zen (j. 1870).
• 1976. Max Ernst hil zen (j. 1891).
• 1993. Joan Borboikoa hil zen (j. 1913).